“Steps” คาเฟ่ที่อยากให้ทุกคนได้ก้าวเข้ามาหากัน และอยู่ร่วมกันในทุกความแตกต่าง

เอกมัย ย่านแห่งคอนโดและรถติดในช่วงกลางวันที่จะมีชีวิตชีวาขึ้นมาในยามค่ำคืน มีร้านอาหารเก่าแก่มากมายที่ผู้คนเดินทางมาเสาะหารับประทาน ก่อนถึงสี่แยกแห่งตำนานกลางซอย เลี้ยวเข้าไปในซอยเอกมัย 12 ที่เป็นย่านพักอาศัย เราจะได้พบกับร้านเล็กๆ ตรงกลางซอยที่ดูจากภายนอกดูเหมือนที่พักอาศัยธรรมดา แต่เมื่อได้เข้าไปในร้านจะเห็นการตกแต่งร้านสไตล์คาเฟ่ที่เป็นกันเองอย่างร้าน “Steps” อีกหนึ่งร้านธรรมดาที่ไม่ธรรมดา แต่เป็นร้านที่เป็นศูนย์ฝึกอบรมทักษะอาชีพให้กับผู้ที่มีความแตกต่างด้านการเรียนรู้ (Neurodivergent Community) และเมื่อน้องๆ ได้ผ่านการฝึกอบรมแล้วก็จะได้มีโอกาสใช้ทักษะจริงในการฝึกงานให้กับร้านอาหารของ Steps อีกด้วย วันนี้เราได้มาคุยกับคุณเอื้อง - ธีตา โหตระกิตย์ อดีตนักการทูตที่ผันตัวมาเป็นเชฟถึงความเป็นมาของร้านที่ดูเหมือนธรรมดาแต่ไม่ธรรมดาที่พยายามจะสร้างความเปลี่ยนแปลงทางสังคมจากก้าวเล็กๆ ไปสู่ก้าวที่มีความสำคัญให้กับน้องๆ กลุ่มนี้

ความเป็นมาของร้านและจุดเริ่มต้นที่ให้น้องๆ มาฝึกงานที่ร้านอาหาร

Steps เริ่มต้นมาจากคุณ Max Simpson ผู้เชี่ยวชาญด้านการศึกษาพิเศษและ inclusion และตัวเอื้องเองที่ได้ร่วมมือกันสร้างสเตปส์ขึ้นมาเพราะมองเห็นว่ากลุ่ม Neurodivergent Community หรือผู้ที่มีความแตกต่างด้านการเรียนรู้ (เช่นผู้ที่มีภาวะออทิสซึม ดาวน์ซินโดรม) มีศักยภาพเช่นเดียวกับคนอื่นๆ ทั่วไป เพียงแต่มักจะประสบอุปสรรคในการเข้าถึงโอกาสด้านการเรียนรู้และการฝึกทักษะที่เหมาะสมกับรูปแบบการเรียนรู้ของพวกเขา ทางเรามีศูนย์ฝึกอบรมทักษะอาชีพและทักษะการดำรงชีวิต มีทีม job coach ที่มีความเชี่ยวชาญด้านการฝึกสอนทักษะอาชีพ และทีมผู้เชี่ยวชาญในสายอาชีพ เช่น บาริสต้า เชฟ ผู้จัดการร้านอาหาร ที่จะฝึกสอนทักษะด้านอาชีพด้าน hospitality ในร้านคอฟฟี่ชอปของเรา การเรียนการสอนของเราเน้นการลงมือทำ การที่ผู้ฝึกได้ทดลองลงมือทำเองจะช่วยพัฒนาความสามารถในหลายๆ ด้าน ทั้งความมั่นใจ การสื่อสาร และทำงานร่วมกับผู้อื่น สร้างความภาคภูมิใจในตนเองได้เป็นอย่างดี โดยจุดมุ่งหมายของเรา คือการสร้างโอกาสในการทำงานที่เท่าเทียม ที่จะช่วยให้ทุกคนสามารถมีชีวิตที่มีเป้าหมาย มีงานที่ยั่งยืน และมีความภาคภูมิใจในตนเองได้

ทำไมถึงที่จะทำร้านอาหารไปด้วย

จุดมุ่งหมายของการทำร้านคอฟฟี่ชอปมี 2 ส่วนหลักๆ ส่วนแรกคือการเป็นสถานที่ในการฝึกทักษะในการทำงานให้กับผู้ฝึก (trainee) ของเรา ซึ่งพวกเขาจะได้รับทั้งทักษะทางสายอาชีพ hospitality เช่น การทำเครื่องดื่ม ทำขนมเบเกอรี่ ทำอาหาร customer service และ transferable skills เช่น ความสามารถในการสื่อสาร การแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า การทำงานเป็นทีม ซึ่งเป็นทักษะที่พวกเขาจะสามารถนำไปใช้ได้ไม่ว่าจะไปทำงานในสายอาชีพไหนก็ตาม หน้าที่อีกส่วนหนึ่งของคอฟฟี่ชอปคือการเป็น awareness raising platform ที่จะเปิดโอกาสให้ลูกค้าจากภายนอกที่เข้ามาใช้บริการ ได้มีปฏิสัมพันธ์กับผู้ฝึกกลุ่ม neurodivergent community นี้ ได้เห็นว่าพวกเขาสามารถทำงานได้เหมือนคนอื่นๆ ซึ่งจะนำไปสู่การเปลี่ยนทัศนคติเชิงลบในสังคมทั่วไปว่าคนกลุ่มนี้ไม่มีศักยภาพ กลายเป็นการมองว่าคนกลุ่มนี้มีความสามารถ สามารทำงานและสร้างประโยชน์ให้กับสังคมได้เช่นเดียวกับคนอื่นๆ ทั่วไป

Concept ร้านอาหาร

Concept ของร้านเราจะเป็นพื้นที่ที่เปิดกว้าง สบายๆ เหมาะสำหรับพบปะเพื่อนหรือพาครอบครัวมาทานอาหาร แนวอาหารของเราจะเป็นอาหารและขนมเบเกอรี่เพื่อสุขภาพ มีตั้งแต่แบบปกติ, Gluten-free, Dairy-free, Vegetarian และ Vegan เป็นอาหารที่ทานได้กันทั้งครอบครัวและสุขภาพดี

ทางผู้ฝึกก็จะมีหมุนเวียนกันมาฝึกงานที่ร้านเพื่อได้รับทักษะจากการลงมือปฏิบัติจริง จะมี Job Coach ที่จะคอยช่วย Support และให้คำปรึกษา สำหรับลูกค้า เราจะมีบอร์ดที่เชิญชวนลูกค้าเขียนรีวิวประสบการณ์ที่ได้จากการมาทานอาหารที่ร้าน

ที่มาของชื่อร้าน

Steps มาจาก steps to employment, steps to independence

น้องๆ ที่มาฝึกงานที่ร้านมีขั้นตอนการรับมาฝึกงานอย่างไรและจะได้อะไรกลับไป

หลักสูตรของสเตปส์จะปรับมาจากหลักสูตรของ ASDAN จากประเทศอังกฤษที่เน้นเรื่องการสอนทักษะอาชีพและการดูแลตนเองจากการลงมือปฏิบัติ โปรแกรมที่เรามีจะเริ่มต้นตั้งแต่ โปรแกรม First Steps ซึ่งเป็นโปรแกรมที่เตรียมความพร้อมเรื่องทักษะชีวิตด้านต่างๆ ในการทำงานและใช้ชีวิต โปรแกรม Next Steps จะเป็นการโปรแกรมที่เริ่มเข้าสู่การทดลองลงมือจริง มีหน้าที่ในร้านคอฟฟี่ชอปหรือ Business Service Center และมีการเตรียมพร้อมด้าน transferable skill ที่สำคัญอีกด้วย และสุดท้าย โปรแกรม Future Steps ที่จะมีการเรียนที่เน้นในด้านการเข้าสู่โลกทำงานจริง เช่น การเขียน CV เพื่อเข้าทำงาน

สเตปส์เป็นพื้นที่เปิดกว้างในการเรียนรู้ ผู้ฝึกจะได้รับการดูแลจากผู้เชี่ยวชาญ ได้เรียนรู้อย่างอิสระและลงมือทำ ได้รับความมั่นใจและรู้สึกภาคภูมิใจในตัวเอง

สิ่งที่ต้องทำความเข้าใจในการทำงานร่วมกับคนกลุ่มนี้

สิ่งที่ต้องทำความเข้าใจกับการทำงานร่วมกับ Neurodivergent Community น่าจะเป็นเรื่องการสื่อสาร บางครั้งจะต้องใช้เวลาและทำความเข้าใจ การสื่อสารที่สั้นและกระชับ บางครั้งอาจใช้ภาพเป็นตัวช่วย จะช่วยให้ผู้ฝึกสื่อสารได้ง่ายขึ้น แต่โดยรวมแล้วศักยภาพของคนกลุ่มนี้นั้นไม่ได้แตกต่างไปจากคนทั่วไปเลย พวกเขาสามารถที่จะทำงานได้อย่างมีระเบียบ มีประสิทธิภาพ และเอาใจใส่ในรายละเอียดได้เป็นอย่างดี

มองภาพรวมการทำงานของคน Neurodivergent เอาไว้ยังไงบ้าง และการนำคนเหล่านี้เข้าสู่สังคม

ทางเรามองว่าในประเทศไทยมีกลุ่ม Neurodivergent อยู่จำนวนนึงเลย สถิติสำหรับคนกลุ่มนี้ในบ้านเรายังไม่ชัดเจนนัก แต่จากสถิติของหน่วยงาน CDC ของสหรัฐอเมริกา จะมีคนที่อยู่ในกลุ่ม neurodivergent 1 คนต่อประชากรทุกๆ 44 คน ซึ่งถือว่าเป็นตัวเลขที่ค่อนข้างสูง ดังนั้น การสร้างศักยภาพในการทำงานให้คนกลุ่มนี้เป็นสิ่งสำคัญสำหรับจำนวนแรงงานในการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ หน้าที่ของเรานอกเหนือจากการช่วยเตรียมทักษะและความพร้อมให้กับคนกลุ่มนี้แล้ว เราต้องการทำหน้าที่เป็นองค์กรตัวอย่างที่จะทำให้บริษัทอื่นๆ ทั่วไปในสังคมเห็นว่าการจ้างงานคนกลุ่มนี้นั้นสามารถทำได้ และบริษัทยังคงสามารถดำเนินการได้อย่างมีประสิทธิภาพ สร้างผลกำไร สร้างวัฒนธรรมองค์กรที่มีคุณค่าที่จะช่วยให้พนักงานมีความภูมิใจในองค์กรของตนเอง การสร้าง inclusion ในสังคม ไม่ใช่เรื่องที่องค์กรใดองค์กรหนึ่งจะสามารถทำได้ด้วยตัวคนเดียว แต่เป็นเรื่องที่ทุกๆ องค์กร ทุกๆ ส่วนในสังคมจะต้องช่วยทำไปพร้อมๆ กัน

ทุกวันนี้ทางสเตปส์มี employment partner ที่ทำงานร่วมกับเราในการให้ internship จ้างงาน และสร้างงานให้กับผู้ฝึกและผู้ที่จบหลักสูตรการฝึกทักษะจากเราไปอย่างบริษัท Shopee, RMA, BCCT สำหรับงานเอกสารต่างๆ หรือ El Mercado โรงแรม Hyatt และ theCOMMONS ที่มีการจ้างงานผู้ฝึกจากสเตปส์

มีเรื่องประทับใจในการทำงานจากการเปิดฝึกงานบ้างไหม

น่าจะเป็นการที่เราเห็นผู้ฝึกได้รับการพัฒนาและมีความมั่นใจในตัวเอง เห็นเค้ามีความสุขจากการที่ได้เป็นตัวของตัวเองในพื้นที่ที่พวกเค้ารู้สึกว่าปลอดภัยและสามารถเป็นตัวของตัวเองได้โดยไม่ถูกตัดสินจากภายนอก สิ่งหนึ่งที่เรามักจะพบบ่อยๆ ตอนผู้ฝึกเริ่มเข้ามาคือเรื่องการขาด motivation ในการทำงาน เพราะหลายคนมักจะได้รับประสบการณ์เชิงลบในโรงเรียนที่พวเขาเคยอยู่หรือจากครอบครัว ไม่ได้รับการสนับสนุนหรือรูปแบบการสอนที่เหมาะสมต่อการเรียนรู้ของพวกเขา ทำให้ขาดความมั่นใจในตนเอง คิดว่าตัวเองทำไม่ได้ และไม่มีแรงจูงใจที่จะทำอะไรใหม่ๆ ซึ่งเราแก้ปัญหาโดยใช้ peer mentorship การที่พวกเขาเห็นเพื่อนประสบความสำเร็จ มีงานทำ เป็นแรงหลักดันให้ผู้ฝึกคนอื่นๆ เห็นและอยากทำได้เช่นเดียวกัน

‍

ผลกระทบโควิดและต้องปรับตัวอย่างไร

เรามีการปรับตัวกับสถานการณ์โควิดที่ผ่านมาด้วยการสร้างบริการใหม่ที่เรียกว่า Business Service Centres ที่รับทำงานด้านเอกสารจากบริษัท การคัดแยกเอกสาร แสกน หรือเปลี่ยนเอกสารให้เป็นไฟล์ดิจิทัล โดยผู้ฝึกของเราจะได้ทดลองทำสิ่งที่ถนัดหรือสลับหน้าที่บ้าง เรามองว่าเป็นสิ่งที่ผู้ฝึกได้เพิ่มทักษะด้านงานเอกสารและเพิ่มทักษะสายอาชีพใหม่สู่งานออฟฟิศหรืองานแอดมินมากขึ้น

สำหรับในส่วนของคอฟฟี่ชอป เราพัฒนาการให้บริการในรูปแบบออนไลน์ผ่านเว็บไซต์ของเราเองคือ https://www.theerahealthybakeroom.com จริงๆ เรามีเว็บไซต์ในการจำหน่ายสินค้าเบเกอรี่ของเราอยู่แล้วก่อนช่วงโควิด แต่โควิดเป็นโอกาสที่ทำให้เราหันมาให้ความสำคัญกับมันมากขึ้น ทำการพัฒนาให้ลูกค้าสามารถใช้บริการออนไลน์ได้ง่ายขึ้น ทุกวันนี้ รายได้จากการจำหน่ายสินค้าเบเกอรี่ผ่านช่องทางออนไลน์ของเราเองสูงขึ้นมากและแทบจะเป็นหนึ่งในรายได้หลักของส่วนคอฟฟี่ชอปเลย

อนาคตของร้านน่าจะไปทิศทางไหน

เราหวังว่าอนาคตเราพัฒนาไปมากขึ้นในด้านการ Collaborate กับบริษัทที่ใส่ใจเรื่อง Inclusion และ Sustainability เพราะสองสิ่งนี้เป็นสิ่งที่มาคู่กัน เราหวังว่าจะมีการเรียนรู้หรือความเข้าใจกับกลุ่ม Neurodivergent มากขึ้นในสังคมไทย และมีพื้นที่เปิดกว้างที่จะรับเข้าทำงาน เพื่อให้พวกเขามีกำลังใจที่เป็นส่วนหนึ่งของสังคม มีกำลังใจการดำเนินชีวิตที่มีความหมายและภาคภูมิใจในตนเอง

‍

อะไรที่อยากจะเห็นรัฐบาลผลักดันในเรื่องนโยบายของ Neurodivergent Community

เราอยากให้มีการผลักดันมากกว่านี้ในมาตรา 33 ของ พรบ. ส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ 2550 ในการจ้างงานผู้พิการหรือกลุ่มคนที่มีความแตกต่างด้านการเรียนรู้มากขึ้น ตามมาตรา 33 บริษัทที่มีพนักงานมากกว่า 100 คนจะต้องจ้างงานผู้พิการด้วยอัตราส่วนผู้พิการ 1 คนต่อพนักงานทั่วไป 100 คน จากภาพรวมที่เห็นหลายบริษัทอาจจะเลือกที่จะจ่ายเงินเข้ากองทุนสนับสนุนผู้พิการตามมาตรา 34 เพื่อทดแทนการจ้างงาน เราอยากให้รัฐบาลพิจารณาให้การสนับสนุนบริษัทที่เลือกที่จะดำเนินการตามมาตรา 33 มากขึ้นเพิ่มเติมจากผลประโยชน์ทางด้านภาษี เช่น การให้งบประมาณในการสนับสนุนการปรับสภาพแวดล้อมในการทำงานให้เอื้อต่อการรับผู้พิการเข้าทำงาน หรือการให้การสนับสนุนด้านเงินเดือน ซึ่งจะทำให้บริษัทต่างๆ อยากจะจ้างงานผู้พิการเหล่านี้ในองค์กรของตนเองมากขึ้นแทนการจ่ายเงินเข้ากองทุน ซึ่งจะเป็นการสร้าง inclusion ให้เกิดขึ้นอย่างแท้จริง

‍

เมนูที่ต้องลองของร้าน

Korean Rice Bowl with plant based sausage (Vegan)

ตัวนี้เป็น Homemade plant-based sausage ที่ทำมาจาก plant-based meat ผสมกับตัวเห็ดทำให้เนื้อสัมผัสและรสชาติเหมือนไส้กรอกปกติ เสริฟคู่กับ korean sauce ที่เป็นทั้ง korean red sauce และ korean mayo ทำให้มีรสชาต

Ekkamai, a neighorhood known for its concentration of condos and notorious traffic jam, is a hotspot for long-standing eateries that attract foodies from far and wide. But if you venture away from all the action and turn left into the residential area of Ekkamai Soi 12, you’ll find yourself in an unassuming café. It may not look like much from the outside, but once you enter, you’ll instantly be charmed by Steps Community’s warm and cosy space.

Billed as “a social enterprise health focused café,” Steps is actually a vocational training center that provides training for the neurodiverse community in a bid to promote diversity and inclusion in the workplace. Those who have completed a training then go on to work at the café and gain a real-life working experience.

We sit down with director of partnerships/founder Uang Hotrakitya, a former diplomat turned chef to find out more about Steps and what makes it unique.

How did it all begin?

Steps in a brainchild of Max Simpson, a UK native with background in special educational needs and inclusion. Along with Uang, they feel that the members of the neurodiverse community have just as much potential as their allistic counterparts. However, they don’t have the same access to education and employment, especially ones that cater to their needs.

“At Steps’ training center, there’s a team of job coaches made up of baristas, chefs, and restaurant managers who provide people with special needs a wide range of vocational and hospitality skills. With a focus on hands-on approach, the program aims at equipping them with necessary tools needed in a workplace such as communication skills and teamwork. It also instills in them a sense of pride and self-confidence so that they can go out into the world empowered and are able to live their lives to their fullest.”

Why did you decide on a café?

“Our café serves two functions. First and foremost, it serves as a training center for our trainees. Here, they have an opportunities to learn various hospitality skills like making drinks, baking or cooking. We also train them in things like customer service and transferable skills including communication, problem-solving, and teamwork. They can take those skills and apply them to whatever career they decide to pursue in the future. Secondly, our café serves as a platform for raising awarness – we want the public to realize that people in the neurodiverse community are capable of working and contributing to society. By doing so, we hope to change the public perception.

Can you tell us about the concept of your café?

“We want to create an open, comfortable space where you can meet friends or come for a family meal. We serve healthy food and a selection of baked goods – anything from gluten-free, dairy-free, vegetarian and vegan. It's the kind of food that anyone in the family can enjoy.”

“We have a roster of trainees who come in and learn from our job coaches who give them full support and advice. Customers can also write reviews on the board we provide.”

How did you come up with the name Steps?

“It’s basically short for ‘steps to employment, steps to independence.’”

‍

Can you tell us about the training program that you offer?

“Our program is adapted from the UK-based ASDAN curriculum, which focuses on teaching vocational skills and hands-on self-care. Trainees start out with the ‘First Steps’ program which prepares them for various life skills. They will then move on to ‘Next Steps’ where they are put to work in the café or business service center to learn transferable skills. Finally, the ‘Future Steps’ will prepare them for real-world employment and they will learn things like how to write a CV and so on.”

What’s it like working with the neurodiverse community?

“Communication can be a challenge. It can take time and it definitely takes some understanding. We have to be concise in the way we communicate or sometimes we reply on visual aids. At the end of the day, they’re full of potential and not that different from the rest of us. They can work neatly and efficiently.”

Photo credit: Steps Community

‍

How do we as society integrate them more into society?

“Even though we don’t have the official statistics, we do have a sizable neurodiverse community here in Thailand. If we look at the statistics from the CDC in the US, one in every 44 people is considered to be neurodivergent. That’s a relatively high number. We must think of ways in which we can integrate them into the workforce for the country's economic development. Our role is not only providing them with necessary skill sets, but also demonstrating to society at large that it’s more than possible to employ people from this community. Your company will still be able to operate efficiently, generate profits, and create a valuable corporate culture that helps employees to be proud of their own organization. Creating inclusion in society is not something that any organization can do singlehandedly, it takes a group effort.”

“We have our employment partner who work with us in providing internship, hiring, and creating jobs for our trainees. People who graduated from us have gone on to work for Shopee, RMA, BCCT, El Mercado, Hyatt Hotels, and theCOMMONS.”

What are some of the highlights working with the neurodiverse community?
“Seeing our trainees develop and gain self-confidence, and enjoying being themselves in a space where they feel safe without being judged gives me such joy. Sometimes when they first come in, we notice that there’s a lack of motivation to work. This is because many have had a negative experience at the school or in their family where they didn’t receive the right kind of support or guidance. We approach this with something we call ‘peer mentorship.’ When they see their peers succeed, they usually want to do the same.”

Photo credit: Steps Community

How did your organization adapt to the impact of Covid-19?

“We’ve created a new service called ‘Business Service Center’ where we assign tasks like document sorting, scanning or converting documents into digital files to our trainees. They can decide themselves which task they want to take on or they can even switch roles. We see it as a way for them to hone their admin skills so that they’re better prepared for jobs in an office.”

“As for the cafe, we’ve developed an online service through our own website. Actually, we already had a webshop before the pandemic, but we’ve improved it so that’s it easier for customers to use. Our online bakery sales revenue have since increased – it’s almost one of the main income of the cafe now.”

How do you see the future of Steps?

“We hope to collaborate with companies that care about inclusion and sustainability because these two things coexist. We want to see Thai society become more accepting of the neurodiverse community and that there will be more job opportunities for them so that they can lead a meaningful and fulfilled life.”

Photo credit: Steps Community

What can the government do to support those in the community?
“We’d like to see more push from the government regarding Article 33 of the Empowerment of Persons with Disabilities Act 2007 to employ more people with disabilities or people with learning disabilities. Companies with more than 100 employees must employ at least 1 disabled person for every 100 employees. We’d also like the government to consider providing more support to companies that choose to implement Article 33 in addition to tax benefits. That way, companies will be more inclined to hire more people with disabilities. I think this will create true inclusion in our society.”

‍

Photo credit: Steps Community

‍

Steps’ Must-Try Items

Korean rice bowl with plant-based sausage (vegan)

This yummy rice bowl comes with plant-based sausages mixed with mushrooms and topped with Korean spicy mayo sauce. A match made in heaven!

Steps big breakfast

One of Steps’ most popular dishes, this set comes with bacon, sautéed vegetables, hash browns, roasted tomatoes, baked beans, avocado, house-made spinach buns, plus your choice of scrambled or fried eggs. Trust us, you’ll stay full until noon.

Avocado toast (vegetarian/vegan)

For a comforting breakfast, this menu comes highly recommended! Creamy avocado, sautéed vegetables, and plant-based cream cheese (can be swapped out for vegan feta cheese), complemented by the cafés own delicious spinach buns. Served with freshly roasted tomatoes.