เคยสงสัยกันหรือไม่? วัฒนธรรมการรวมตัวกันของมนุษย์เกิดขึ้นมาจากไหน หากพูดถึงการรวมตัวในวัฒนธรรมของไทย คงจะเป็นการรวมตัวเพื่อทำสิ่งใดสิ่งหนึ่ง เช่น รวมตัวกันเพื่อทำพิธีกรรม รวมตัวกันเพื่อประเพณี แต่การรวมตัวกันของกลุ่มคนมีอยู่หนึ่งกิจกรรมที่น่าสนใจและน่าสงสัยว่ามันเริ่มต้นมาจากไหนกัน คือ ‘การรวมตัวเพื่อสังสรรค์’ หรือ ‘ปาร์ตี้’

การรวมกลุ่มเพื่อเลี้ยงสังสรรค์เกิดขึ้นมาได้อย่างไรกัน?

จุดเริ่มต้นของการรวมตัวกันของมนุษย์

คุณเคยได้ยินประโยคที่ว่า 'มนุษย์เป็นสัตว์สังคม' หรือไม่? การรวมตัวกันของมนุษย์เป็นคำถามที่มีคำตอบอยู่ตามหลักฐานทางประวัติศาสตร์โดยเชื่อมโยงกับประโยคข้างต้น

อริสโตเติล (Aristotle) นักปรัชญาชาวกรีกเป็นผู้กล่าวประโยคนี้ โดยให้เหตุผลว่า มนุษย์จะอยู่รวมกันเป็นคณะและสร้างสิ่งแทนความสัมพันธ์เห็นได้ชัดจากการนับญาติ พ่อ แม่ พี่ น้อง ย่า อา น้า หลาน ต่างๆ นี้คือสิ่งที่บ่งบอกสถานะความสัมพันธ์ของมนุษย์ นักปรัชญาอีกหลายคนได้ให้ความเห็นกับเรื่องนี้ และกลายมาเป็น 3 ประการที่บ่งบอกว่ามนุษย์เป็นสัตว์สังคม

1. มนุษย์ไม่สามารถเกิดมาแล้วใช้ชีวิตด้วยตัวเองได้ในทันที ต้องอยู่ในสถานะทารกก่อน และต้องได้รับการดูแล

2. มนุษย์สามารถพัฒนาสมองให้เข้าใจในเรื่องที่ไม่เคยรู้จักข้องเกี่ยวมาก่อนเลยได้

3. มนุษย์สามารถสร้างวัฒนธรรมขึ้นมาได้

หากมองภาพรวมของทั้ง 3 ประการจะเห็นได้ถึงการเรียนรู้ การพัฒนา และการสร้างสรรค์ ที่ได้รับจากการรวมกลุ่ม ที่สนับสนุนคำพูดที่ว่ามนุษย์เป็นวัตว์สังคม วัฒนธรรมเกิดขึ้นจากการรวมกลุ่ม ‘Party Culture’ ก็เกิดขึ้นจากการรวมกลุ่มเช่นกัน โดยในตอนต้นการสังสรรค์ เลี้ยงฉลองจัดขึ้นเพื่อความอยู่รอด…

การรวมตัวของมนุษย์ที่กลายมาเป็น ‘Party’

วันเวลาและยุคสมัยแปรเปลี่ยน การรวมตัวกันของมนุษย์เริ่มมีการเปลี่ยนแปลงที่ปรับไปตามบริบทของสังคม ในตอนแรกรวมตัวกันเพื่อเอาชีวิตรอดจากธรรมชาติ สร้างครอบครัวให้ใหญ่ยิ่งขึ้นไปเรื่อยๆ ศัตรูที่เป็นธรรมชาติเริ่มได้รับการศึกษาทำความเข้าใจ มนุษย์เริ่มหันมาสู้รบกันเองและอ้างอิงความเชื่อ มีผู้แพ้ผู้ชนะ เมื่อจบการสู้รบมนุษย์จะรวมตัวกันและเฉลิมฉลองกับชัยชนะ

นั่นอาจจะเป็นการรวมตัวกันของมนุษย์เพื่อ ‘Party’ กันครั้งแรกๆ ของโลกเลยก็ได้

การกินเลี้ยงสังสรรค์เริ่มแปรเปลี่ยนเป็นวัฒนธรรมพื้นฐานของผู้คน จากตอนแรกใช้งานเมื่อได้รับชัยชนะจากสงคราม ก็กลายมาเป็นการกินเลี้ยงเมื่อเกิดสิ่งดีๆ ขึ้นรอบตัว

ประเภทของปาร์ตี้มีมากมายในช่วงที่แปรเปลี่ยนมาเป็นวัฒนธรรมพื้นฐานของผู้คน การกินเลี้ยงยังถูกยึดโยงกับ ‘สิ่งที่สำคัญอยู่’ ไม่ใช่การกินเลี้ยงเรื่อยเปื่อย แต่ต้องเป็นวาระที่สำคัญ อย่าง เทศกาลประจำปี วันสำคัญของผู้มีเกียรติ วันประจำศาสนา เป็นต้น

ก่อนที่จะกลายมาเป็นเครื่องมือของการสร้างสังคม วัฒนธรรมการรวมตัวเริ่มถูกใช้งานเพื่อการสร้างความสัมพันธ์ต่อคนแปลกหน้ามากยิ่งขึ้น ถือเป็นเครื่องมือที่ง่ายต่อการทำความรู้จัก เพียงแค่ชวนบุคคลนั้นมาที่บ้านและเลี้ยงอาหารเครื่องดื่มเล็กน้อยก็ได้รับสถานะคนรู้จักไปแล้ว

จะเห็นภาพได้ว่าจากการรวมตัวของมนุษย์ที่ทำเพื่อความอยู่รอด กลายมาเป็นการสังสรรค์ที่ฉลองความสำเร็จจากการสู้รบ และกลายมาเป็นหนึ่งในวัฒนธรรมพื้นฐาน ที่แปรเปลี่ยนมาเป็นเครื่องมือสำคัญของ Socializing

Party ในสมัยนี้เป็นอย่างไรบ้าง?

เรียกว่าเป็นเครื่องมือหลักของการสร้างสังคมเลยก็ได้ ปัจจุบันโอกาสพิเศษสามารถมีได้เสมอ ถึงแม้จะเป็นเรื่องเล็กน้อยคนในยุคปัจจุบันก็สามารถนิยามมันให้เป็นเรื่องพิเศษได้ ทำให้การยึดโยงงานเลี้ยงกับโอกาสเหล่านั้นเป็นเพียงแค่หนึ่งบริบทขอการจัดงานเลี้ยงเท่านั้น คนในสมัยนี้ใช้ข้ออ้างของการจัดปาร์ตี้เพื่อเป็นการ สร้างเครือข่ายทางสังคมให้กับตัวเอง หรือ อาจจะเพียงแค่ต้องการจัดงานที่สามารถพูดคุยกับเพื่อนๆ คนรู้ใจได้เพียงแค่นั้นเอง

ถึงแม้การเปลี่ยนแปลงของปาร์ตี้จะออกมาเป็นรูปแบบนี้ มันก็ไม่เสียหายอะไรมากมาย เพราะยังคงแนวคิดที่เป็นการรวมกลุ่มกันของมนุษย์ไว้อยู่ ยิ่งตอกย้ำว่า 'ไม่ว่าเวลาจะผ่านไปสักกี่ปีการรวมกลุ่มกันของมนุษย์เพื่อสร้างสังคมก็คงยังเกิดขึ้นอยู่เสมอ' ประโยคของอริสโตเติลก็คงจะเป็นจริงไม่ว่าจะมองในมุมไหนก็ตาม

สภากาแฟ (Gentlemen Club) มีความใกล้เคียงกับปาร์ตี้ในยุคปัจจุบัน ที่เป็นการยกหัวข้อหนึ่งขึ้นมาเป็นวาระสำคัญของงาน และพูดคุยกัน การเปลี่ยนแปลงของปาร์ตี้ที่ไม่จำเป็นจะต้องดื่มแอลกอฮอล์เท่านั้น แต่สามารถเป็นงานเลี้ยงพูดคุยแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกันได้

หรือว่าจะเป็น Balls งานเต้นรำที่จะเป็นการรวมกลุ่มของผู้คนให้มาเข้าร่วมงานเต้นรำ ถ้าโชคดีหรือมีกามเทพน้อยคอยยิงศรรักให้ก็จะเจอคู่ครองที่ถูกใจกัน เป็นการรวมกลุ่มที่มีความน่าสนใจ

Fundraising Party งานปาร์ตี้ระดมทุนสำหรับการหาเงินเพื่อการกุศลจิบแอลกอฮอล์พอเป็นพิธี แกนหลักที่การบริจาคเงินเพื่อสร้างประโยชน์ให้กับชุมชน และโลก เป็นต้น

ซึ่งเสน่ห์ของการรวมกลุ่มแบบนี้ค่อยๆ กลับมาในการจัดงานเลี้ยงสังสรรค์ในปัจจุบัน เพราะภาพจำของปาร์ตี้ที่ต้องเมาสุดเหวี่ยง สนุกสุดขีดก็ไม่ได้ตอบโจทย์การใช้ชีวิตของผู้คนทั่วไป โดยเฉพาะอย่างยิ่ง Gen Z ที่มีผลการวิจัยออกมาว่าการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หลังจากสถานการณ์โควิด 19 มีอัตราลดน้อยลงกว่า 20 เปอร์เซ็นต์ ด้วยเหตุผลหลักที่ว่ากลุ่มนี้หันมารักษาสุขภาพมากยิ่งขึ้น กังวลความเสี่ยงต่างๆ ที่สามารถเกิดได้จากการดื่มแอลกอฮอล์

ดังนั้น ปาร์ตี้ในปัจจุบันอาจจะหวนคืนสู่วิถีอดีตที่เน้นการพูดคุยสังสรรค์อย่างสร้างสรรค์และสวยงามอย่าง Gentlemen Club, Balls, Fundraising Party ด้วยเหตุผลที่ผู้คนหันมามองความเสี่ยงด้านสุขภาพมากยิ่งขึ้น ลดการดื่มแอลกอฮอล์

การนำเทรนด์มาปรับใช้กับ ‘Party’

ด้วยการนำเทรนด์ หรือ กระแสที่น่าสนใจในช่วงนั้นๆ มาเพิ่มสีสันให้กับปาร์ตี้ ที่ได้รับความนิยมมาเป็นเวลานานและออกจะหมดยุคไปแล้วหน่อยๆ ก็คงจะเป็น ‘Pool Party’ ที่มาพร้อมกับกระแสการกินเลี้ยงไม่จำเป็นจะต้องอยู่เพียงแค่บนบก ในช่วงหนึ่งของประเทศไทยเป็นรูปแบบปาร์ตี้ที่ได้รับความนิยมมาก

หรือจะเป็นในหมวดหมู่ของเทคโนโลยีและเกม ที่ได้รับความนิยมอย่างมากช่วงการระบาดของโรคโควิด-19 การสังสรรค์เป็นเรื่องที่แทบจะเป็นไปไม่ได้เพราะการระบาดของโรค

ดังนั้น เทคโนโลยีจึงมีบทบาทอย่างมากต่อการเติมเต็มความต้องการของมนุษย์ที่โหยหาการรวมกลุ่ม เกิดเป็นการสร้างสรรค์แพลตฟอร์ม หรือ เกมที่สนับสนุนวัฒนธรรมการรวมกลุ่ม Virtual Reality (VR) ได้รับความนิยมอย่างมาก ใช้งานร่วมกับ Virtual Event กลายเป็นการรวมกลุ่ม ‘ทิพย์’ ที่อย่างน้อยๆ ก็แก้ไขความเหงาได้

เป็นตัวอย่างของการปรับเปลี่ยนวิธีการเลี้ยงสังสรรค์ที่ใช้งานคู่กับกระแสเทรนด์ในสังคม ที่แสดงให้เห็นถึงการพัฒนาที่ปรับเปลี่ยนรูปแบบการเข้าสังคมให้มีความใหม่และไม่ซ้ำซากจำเจ

การเปลี่ยนแปลงของวัฒนธรรมการรวมกลุ่ม

ในท้ายที่สุดนี้ หากมองตั้งแต่จุดเริ่มต้นของการเกิดขึ้นในวัฒนธรรมการรวมกลุ่มไม่มีคำว่า ‘การสังสรรค์’ อยู่ในสมการเลยแม้แต่น้อย เป็นการรวมกลุ่มเพื่อเอาตัวรอดจากธรรมชาติอันโหดร้าย แต่เมื่อมนุษย์สามารถทำความเข้าใจ และอยู่ร่วมกันธรรมชาติได้แล้ว มนุษย์ที่รวมกลุ่มกันเพื่อความอยู่รอดกลับเกิดการแบ่งฝ่าย และเข้าสู้รบกันเพื่อแย่งชิงดินแดน ป้องปกความเชื่อ ความหมายของวัฒนธรรมการร่วมกลุ่มเริ่มเปลี่ยนแปลง

เศษเสี้ยวส่วนหนึ่งของการเปลี่ยนแปลงกลายมาเป็นวัฒนธรรมรวมกลุ่มที่นิยามว่าเป็นการ ‘สังสรรค์’ แรกเริ่มก็ทำเพื่อการเฉลิมฉลอง ก่อนที่จะถูกปรับเปลี่ยนให้กลายมาอยู่ในรูปแบบที่สร้างสรรค์มากมาย ที่น่าสนใจคือ การเปลี่ยนมาเป็น ‘เน้นพูดคุย’ สะท้อนให้เห็นว่า 'มนุษย์เป็นสัตว์สังคม' ตามที่อริสโตเติลกล่าวไว้

อ้างอิง

ดำรงค์ ฐานดี

Infographic Thailand

Rebounderz

Bouqs

The Pourhouse