ในยุคที่ผู้คนเริ่มหันกลับมาสนใจดูแลสุขภาพของตัวเอง ศาสตร์การดูแลรักษาร่างกายและจิตใจมากมายก็ปรากฏออกมาให้ได้ลองเลือกทดลองใช้กันตามอัธยาศัย และอีกหนึ่งศาสตร์การฮีลร่างกายที่เริ่มได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ ก็คือ ‘Ice Bath’ ซึ่งเป็นวิธีการฟื้นฟูร่างกายด้วยการแช่ตัวในน้ำแข็งหรือในน้ำเย็นจัด และ ‘ไปป์ - ชานน พัทธ์ณศิริ’ ผู้คลุกคลีอยู่ในวงการสายสุขภาพมานานหลายปี ก็เป็นหนึ่งในผู้เชี่ยวชาญในศาสตร์ด้านนี้ที่ EQ ชวนมาพูดคุยและแนะนำศาสตร์ Ice Bath ให้ทุกคนได้รู้จักกัน

‘Ice Bath’ แช่น้ำเย็นกระตุ้นร่างกาย

หลังจากทดลองใช้ศาสตร์การดูแลตัวเองแบบทางตะวันตกมาแล้วทุกรูปแบบ 'ไปป์ ชานน' เริ่มรู้สึกเหมือนตัวเองกำลังแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ ใช้เงินซื้อวิตามินและอุปกรณ์มากมายเพื่อดูแลรักษาร่างกาย แต่กลับรู้สึกเหมือนอะไรขาดหายไป สุขภาพร่างกายและจิตใจไม่ได้ดีขึ้นมากนักดังใจหวัง นั่นทำให้เขาตัดสินใจหันหน้าลองเข้าสู่ศาสตร์การดูแลตัวเองแบบตะวันออก และค้นพบศาสตร์ ‘Ice Bath’ หรือ ‘การแช่น้ำแข็ง’ ซึ่งช่วยรีเซ็ตร่างกายในช่วงเวลาเพียง 2 - 3 นาที

“ก่อนอื่นต้องอธิบายก่อนว่าความเครียดของคนเรามีอยู่ 2 แบบ คือ ความเครียดระยะยาว หรือความเครียดที่ได้รับจากการทำงาน ซึ่งจะอยู่กับเราเป็นชั่วโมงหรือเป็นวันๆ และความเครียดระยะสั้น หรือที่เรียกว่า Short Term Stress ซึ่งเกิดจากการที่เราไปกระตุ้นร่างกายเป็นระยะเวลาสั้นๆ ซึ่ง Ice Bath มันคือการไปกระตุ้นให้ร่างกายเกิดความเครียดระยะสั้น พอเราลงไปในน้ำแข็ง ร่างกายของเราจะคิดว่าเรากำลังจะตาย มันก็เลยเข้าสู่โหมดเอาตัวรอด และโหมดเอาตัวรอดของมนุษย์นี่แหละที่ทำให้เกิดสิ่งมหัศจรรย์ต่างๆ ในร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นการหลั่งฮอร์โมนต่างๆ ออกมาเพื่อช่วยเยียวยาร่างกายของเรา”

“ตลอดช่วง 100 ปีที่ผ่านมา เราเกิดมาก็พบกับความสะดวกสบายเลย เราเกิดมามีเสื้อผ้าใส่ มีพัดลม มีแอร์ ไม่สบายก็ไปหาหมอ กินยา ซึ่งเป็นการหาทางออกจากข้างนอกเข้าสู่ข้างใน ทำให้เราทุกคนลืมไปแล้วว่าร่างกายของเราเองก็มีระบบจากข้างในสู่ข้างนอกได้เหมือนกัน ดังนั้น การที่เราจะจับตัวเองลงไปในน้ำแข็งก็เหมือนเป็นการกระตุ้นระบบในร่างกาย ว่าร่างกายของเรามีระบบนี้นะ เป็นระบบที่ต้องกระตุ้นเพื่อเพิ่มภูมิคุ้มกันให้กับตัวเอง และเพิ่มการเผาผลาญไขมันในตัวเอง เพื่อให้ตัวเองมีพลังงานที่ดีขึ้น”

ผสานวิทยาศาสตร์กับศาสตร์ทางเลือก

จุดเปลี่ยนสำคัญของไปป์ เริ่มต้นในช่วงก่อนเกิดการระบาดของโควิด-19 โดยเขาเริ่ม ‘ตั้งคำถาม’ กับศาสตร์การดูแลตัวเองแบบตะวันตกที่ทำให้รู้สึกเหมือนมีอะไรบางอย่างขาดหายไป ไปป์จึงค่อยๆ หันหน้าเข้าสู่ศาสตร์การดูแลตัวเองแบบตะวันตก เริ่มต้นจากการฝึกหายใจ ทำสมาธิ และเล่นโยคะ

“พอโควิด-19 ระบาด ผมก็มีโอกาสได้ไปเจอครูฝึกโยคะที่เกาะเต่า ผมก็ไปเรียนโยคะกับเขา และได้ไปเรียนศาสตร์อื่นๆ ด้วย เช่น แพทย์แผนจีน ซึ่งเราก็เอาตัวเองไปอยู่ตรงนั้นมากขึ้น เพื่อทำความเข้าใจศาสตร์ตะวันออกและตะวันตก เพราะฉะนั้น ถ้าเข้าคลาสของผมตอนนี้ ทุกคลาสก็จะผสมผสานความรู้ของฝั่งตะวันตกและตะวันออก ผมจะอธิบายทั้งหมดว่าในทางวิทยาศาสตร์มันเป็นอย่างไร และทำควบคู่กับการปฏิบัติของฝั่งตะวันออก อย่างการทำสมาธิ”

ในขณะที่ศาสตร์การดูแลตัวเองของฝั่งตะวันตกจะอยู่บนฐานของความเป็นวิทยาศาสตร์ ข้อมูลทุกอย่างสามารถวัดประเมินและนำมาวิเคราะห์ได้ ศาสตร์การดูแลตัวเองของฝั่งตะวันออกก็เป็นศาสตร์เก่าแก่ที่อยู่คู่กับโลกในบี้มาหลายพันปี และประเทศไทยก็มีผู้เชี่ยวชาญในศาสตร์ด้านนี้เยอะมาก การได้เป็น ‘คนรุ่นใหม่’ ที่ก้าวเข้ามาสืบทอดองค์ความรู้เหล่านี้ ก็เป็นอีกหนึ่งเหตุผลที่ทำให้ไปป์เลือกใช้ทั้ง 2 ศาสตร์การดูแลตัวเองมาประยุกต์ใช้กับตัวเอง ซึ่งแน่นอนว่าในศาสตร์การแช่น้ำแข็งอย่าง Ice Bath ก็ผสมผสานความรู้ของตะวันตกและตะวันออกเข้าด้วยกัน เพื่อสร้างประสบการณ์ที่ดีที่สุดและเป็นประโยชน์กับร่างกายของผู้ปฏิบัติมากที่สุดนั่นเอง

ปรับสมดุลร่างกายคือกุญแจสำคัญ

“จริงๆ ทำเองที่บ้านก็ได้ แต่แนะนำว่าให้หาเพื่อนมาทำด้วย ไม่ต้องใส่น้ำแข็งเยอะจนน้ำกลายเป็นศูนย์องศาก็ได้ เพราะถ้าเป็น Ice Bath จริงๆ น้ำจะต้องเย็นศูนย์องศา ซึ่งมันจะมีเรื่องการหายใจเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย ดังนั้น ถ้าจะลองทำเองที่บ้าน ให้เริ่มจากการซื้อน้ำแข็งมาลองแช่เอง ฝึกควบคุมสติ ควบคุมการหายใจเข้าออกช้าๆ หรือไม่อย่างนั้น คุณตื่นมาอาบน้ำเย็นทุกวันก็เป็นการปรับสมดุลร่างกายแล้ว”

ไปป์เล่าว่าการแช่น้ำแข็งด้วยตัวเองโดยไม่มีผู้เชี่ยวชาญ สามารถทำได้อย่างแน่นอน แต่จะเป็นการแช่ที่ยาก เพราะฉะนั้น การมีผู้เชี่ยวชาญช่วยแนะนำก็จะทำให้ได้รับประสบการณ์ที่ดีและถูกต้อง รวมทั้งมีพลังงานของเพื่อนๆ ที่ร่วมให้กำลังใจกันและกัน ก็จะสามารถช่วยให้แต่ละคนก้าวข้ามผ่านความกลัวได้ง่ายมากขึ้น

“การก้าวข้ามผ่านความกลัวได้ มันจะทำให้เราเกิดความมั่นใจ เป็นการสร้างความมั่นใจให้กับคนที่ลงแช่ และสามารถนำไปใช้ได้ในทุกช่วงของชีวิต เพราะความเครียด ที่ไม่ว่าจะเป็นความเครียดจากการทำงาน ทะเลาะกับที่บ้าน หรือความเครียดอะไรก็แล้วแต่ ร่างกายของเราไม่สามารถแยกแยะได้ แต่การลงไปแช่น้ำแข็ง มันจะช่วยให้เราได้ฝึกเผชิญความเครียดโดยตรง ได้ฝึกหายใจ และปล่อยวาง”

“สุดท้ายแล้ว Ice Bath ก็เป็นไลฟ์สไตล์อย่างหนึ่ง มันเป็นเหมือนการรู้วิธีที่จะนอนได้ดีขึ้น กินได้ดีขึ้น หรือรู้วิธีออกกำลังดีมากขึ้น อาจพูดได้ว่าเรื่องของความเย็น หรือ Temperture Contrast Therapy เป็นอีกศาสตร์ที่ทำให้คนได้เรียนรู้ที่จะใช้ภาวะเย็นหรือร้อนในการสร้างความสมดุลให้กับร่างกาย”

การดูแลตัวเองแบบฉบับ ‘ไปป์ - ชานน’

เพราะเคยลองมาแล้วทุกศาสตร์การดูแลตัวเอง ทำให้ไปป์กล้าพูดได้ว่า การดูแลตัวเองที่ดีที่สุดคือการไม่หยิบโทรศัพท์เป็นสิ่งแรกในทุกเช้าที่ลืมตาตื่นขึ้นมา

“การได้ตื่นเช้าแล้วไม่ต้องจับโทรศัพท์ ได้เดินออกมาที่สวนในบ้าน หรือเดินเท้าเปล่าเหยียบดิน เดินบนหญ้า ได้อาบแดดตอนเช้า จากนั้นก็ยืดเส้นยืดสาย ฝึกหายใจ และนั่งสมาธิ สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่ธรรมดามากที่สุด ง่ายที่สุด แต่คนส่วนใหญ่กลับมองว่ามันเป็นสิ่งที่ทำได้ยาก แต่พื้นฐานของสุขภาพเลยคือการที่คุณตื่นมาแล้วไม่จับโทรศัพท์ แต่เอาตัวเองไปอยู่กับธรรมชาติ นี่คือพื้นฐานสุขภาพแล้ว ถ้าคุณทำได้ อย่างอื่นก็จะมาเอง”

สำหรับใครก็ตามที่ยังไม่รู้สึกว่าการดูแลสุขภาพเป็นสิ่งสำคัญ ไปป์ก็ฝากบอกว่า “การดูแลสุขภาพคือการที่คุณทำให้ร่างกายคุณมีพลังงานที่มากขึ้น พอมีพลังงานที่มากขึ้นหรือล้นเหลือแล้ว คุณจะไปทำอะไรต่อกับชีวิตได้หมด”